علامه طباطبایی برجسته ترین دانشمند عصر معاصر

ایسنا/آذربایجان شرقی علامه طباطبایی یکی از برجسته ترین دانشمندان عصر معاصر جهان اسلام و ایران است که سفر هانری کربن، فیلسوف و شیعه شناس معروف فرانسوی به ایران برای دیدار با وی در راستای رفع برخی پیچیدگی‌ها و ابهامات نظری در مورد فلسفه و به ویژه فلسفه اسلامی یکی از نمودهای آن است.

تبریز در ۲۳ اسفند ۱۲۸۱ هجری شمسی شاهد تولد سید محمد حسین طباطبایی از تبار امام حسن مجتبی(ع) بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سید محمد حسین در پنچ سالگی مادر و در ۹ سالگی نیز پدرش را از دست داد.

به گزارش ایسنا، هوش، استعداد و توانمندی‌های بی‌نظیر سید محمد حسین زیر نظر استادانی هم‌چون سید علی قاضی، مرتضی طالقانی و سید حسین بادکوبه‌ای در علوم اسلامی خاصه علوم فقه، فلسفه و عرفان شکوفا شد.

سید محمد حسین طباطبایی، ادامه دهنده حکمت متعالیه‌ای است که توسط ملاصدرا بنا نهاده شده و نوصدرایی نیز تلقی می‌شود.

از برجسته ترین شاگردان علامه طباطبایی می‌توان به افرادی چون شهیدان مرتضی مطهری، محمد جواد باهنر، سید محمد بهشتی، سید جلال الدین آشتیانی، ابراهیم امینی، حسن حسن‌زاده اردبیلی، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، حسینعلی منتظری، محمد تقی مصباح یزدی، ناصر مکارم شیرازی و حسین نوری همدانی نام برد.

حجت الاسلام والمسلمین سعید علیزاده، معاون فرهنگی دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایسنا، به مناسبت ۲۴ آبان ماه، روز بزرگداشت علامه طباطبایی و علامه جعفری، تصریح کرد: علامه طباطبایی یکی از نو صدراییانی است که ادامه حکمت متعالیه منتسب به ایشان است. نوصدرایی یعنی ادامه دهنده مکتب ملاصدرا که علامه طباطبایی و شاگردان برجسته ایشان چون شهیدان مطهری، بهشتی و باهنر در این راستا حضور فعالی داشته‌اند.

وی، علامه طباطبایی را موجب تقریب میان دیدگاه اسلامی و غربی عنوان کرد و ادامه داد: علامه طباطبایی با نوآوری و با حضور افرادی هم‌چون هانری کربن، عامل ایجاد وفاق میان اندیشه‌های اسلامی و غربی شد.

وی به نقاط و ابعاد مختلف اندیشه علامه طباطبایی اشاره کرد و گفت: آن عالم فرزانه، اندیشه انتقادی و توام با مسائل عرفانی، اخلاقی، کلام و تفسیر داشت که در این راستا نیز کتاب المیزان از بهترین اثرهای ایشان، مجموعه‌ای از جنبه‌های علمی، ذهنی، مسائل اجتماعی و سیاسی است.

علیزاده، علامه طباطبایی را تنها کسی که معرفت شناسی را تحت عنوان کتاب اصول عقاید اسلامی و دستورات دینی تدوین کرده‌، دانست و ادامه داد: این کتاب، منبعی برای رشته‌های فلسفه اسلامی و دینی در دانشگاه‌های کشور است.

وی به گسترش اندیشه و مکتب علامه طباطبایی تاکید کرد و افزود: ما باید در دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه، مکتب علامه طباطبایی که نوصدرایی نام دارد را تبیین و شرح دهیم.

حجت الاسلام و المسلمین عباس عباس‌زاده، استاد دانشگاه نیز در گفت‌وگو با ایسنا، علامه طباطبایی را صاحب یک شخصیت جامع عنوان کرد و گفت: علامه کسی است که دارای فنون در شاخه‌های مختلف علوم اسلامی باشد و در این راستا نیز علامه طباطبایی ذوالفنون بوده و در اغلب عرصه‌های علوم اسلامی، تبحر خاصی داشته است.

وی تصریح کرد: علامه طباطبایی، فردی وظیفه گرا بود و در راستای پر کردن خلع‌های حوزه‌های علمیه در دو زمینه شاخص تفسیر قرآن و فلسفه وارد شد و در حوزه تفسیر قرآن، برهان و عرفان به سبک صدرالمتاهلین با حفظ مرزهایشان درهم آمیخت.

وی ضمن اشاره به بهره‌مندی از سبک تفسیر آیه به آیه علامه طباطبایی، ایشان را بزرگ‌ترین مفسر و فیلسوف در عصر حاضر عنوان کرد و ادامه داد: محمد عبده، سبک تفسیر آیه به آیه را ابداع کرده بود و علامه نیز از این روش بهره می‌گرفت و در فلسفه نیز به عنوان یک فیلسوف ظهور و بروز دارد که با روح، ذات عقل او عجین شده بود.

عباسزاده، علامه جعفری را فیلسوف ورزیده‌ای عنوان کرد و افزود: آن عالم فرزانه در شرح خود برای مثنوی مولوی، جنبه‌های عشق، عرفان و عقل را برای انسان ضروری می‌دهند.

وی ادامه داد: علامه جعفری در عرصه هنر تعاریف زیبایی، لذت و خیال را مطرح کرده و ایده هنر پیشرو را پایه گذاری می‌کند.

علی بابایی استاد دانشگاه تبریز در گفت‌وگو با ایسنا، بر اهمیت شناخت شخصیت علمی و معنوی علامه طباطبایی و علامه جعفری در عصر حاضر تاکید کرد و افزود: این دو عالم فرزانه در عرصه فلسفه، تفکر و تفسیر در حیطه‌ی معرفتی خود پیشرو و به تعبیر امروزی‌ها «خط‌شکن» بوده‌اند و هر یک راه نوینی را باز کرده‌اند. پرداختن به فلسفه و تفسیر از سوی علامه طباطبایی در دورانی که این دو علم به نوعی ممنوعیت و معذوریت دچار شده بود، کار بسیار پراهمیتی بود.

وی به آثار علامه طباطبایی اشاره کرد و ادامه داد: نگاشتنِ کتاب المیزان، در دوره‌ای که تفسیر کارِ چندان علمی‌ای محسوب نمی‌شد؛ نگاشتنِ اصول فلسفی و روش رئالیسم که به زبان اقتضائات زمانه و در پاسخ به مکتب‌های فکری ماتریالیستی در ابعاد هستی و معرفت شناختی تقریر شده است در نوعِ خود کارِ استثنائی و بی‌بدیلی بود.

وی تصریح کرد: علامه طباطبایی، شخصیت ذوالوجوهی دارد که آزاداندیشی از مهمترین خصیصه‌های آن است؛ چنان دریای وسیعی است که هم از معارفِ عمیق دینی و حکمیِ اسلامی بهره می‌برد و هم در آن دورانِ خاص پذیرای هانری کربن غرب‌خوانده می‌شود و از طرفی دیگر، کتاب‌های شرقیِ «دائو دِ جینگ» و «سر اکبر» ترجمه اوپا نیشادها را گوش می‌دهد و به زبانِ اسلامی حتی بازتبیین می‌کند.

بابایی، علامه طباطبایی را صاحب مکتب اصالت الواقعیه عنوان کرد و گفت: محققان ضمن این‌که باید در شناخت مکاتب نو صدرایی کوشا باشند به این مبنای فلسفی مستقل ایشان و لازمه‌های بسیارش توجه افزون‌تری داشته باشند.

وی ادامه داد: بسیاری از شخصیت‌های علمی و معرفتی قوی که در عصر معاصر داریم به صورت مستقیم و غیر مستقیم شاگرد علامه طباطبایی بوده است که می‌توان به آیت الله جوادی عاملی، یکی از اساتید برجسته فلسفه اسلامی و صاحب کتاب رحیق مختوم، شهید مطهری، آیت الله مصباح یزدی، ابراهیم دینانی و حسین نصر که یکی از پیشروانِ حکمت خالده هست، اشاره کرد.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز، علامه جعفری را بدیل علامه طباطبایی در حوزه تفکر عنوان کرد و افزود: علامه طباطبایی و علامه جعفری را می‌توان مصداق تعبیر بارز مرج‌البحرین دانست؛ «مَرَجَ الْبَحْرَیْنِ یَلْتَقیانِ * بَیْنَهُما بَرزَخُ لایَبْغیانِ. این‌دو بزرگوار در رویکردهای معرفتی و حاصل از آن تفاوت‌هایی دارند. علامه جعفری بیشتر متفکر است تا متفلسف. فلسفه تفکر در باب وجود است اما تفکر این‌گونه نیست. این دو رویکرد هر کدام حسن‌های خود را دارند؛ عدم تقید به مکتب خاص امکانِ تفکر در حوزه‌های جدید را فراهم می‌آورد که در آن مکتب از زاویه‌ی خاصی به مسائل نظر شده بود. برای همین ایشان می‌توانند در حیطه انسان شناسی، حیات معقول، جبر و اختیار و بسیاری از مباحثِ جدیدِ معرفتی ورودهای تاثیرگذاری داشته باشند.

انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی علامه طباطبایی علامه جعفري ملاصدرا شهید مطهری استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی شهرستانها علامه طباطبایی علامه طباطبایی سید محمد حسین علامه جعفری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۹۲۵۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حج امسال حج برائت از دشمن جنایتکار صهیونیستی و حامیانش/حجاج باید بتوانند منطق قرآنی برائت ابراهیمی را برجسته‌تر از همیشه نشان دهند/یاد خدا و وحدت؛ دو عنصر اصلی حج

 

تابناک _ رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح امروز در دیدار مسئولان و کارگزاران حج و جمعی از زائران بیت‌الله‌الحرام، ذکر پروردگار و «وحدت و ارتباط مسلمانان» را دو عنصر بسیار مهم معنوی و اجتماعی فریضه حج خواندند و با اشاره به حادثه عظیم غزه و جنایات رژیم خون‌آشام صهیونیستی گفتند: حج امسال در پرتو آیات قرآن کریم و یاد و نام مبارک حضرت ابراهیم(ع)، باید فراتر از هر سال، حج برائت از این دشمن جنایتکار مسلمانان و حامیان آن باشد.

رهبر انقلاب اسلامی حج را در جنبه مادی و معنوی، فریضه‌ای چند بعدی برشمردند و افزودند: در بُعد درونی و باطنی، ‌ذکر پروردگار به عنوان «منشاء حقیقی زندگی و عزم و اراده و تصمیم‌گیری‌های فردی، اجتماعی و ملی»، نکته برجسته همه مراحل و مواقف حج است.

ایشان در همین زمینه به زائران بیت‌الله تاکید کردند: در حج متوجه مواردی باشید که در هیچ‌ جای دیگر نیست مانند کعبه، مسجدالحرام و طواف و زیارت نبی اکرم(ص)؛ وگرنه بازار و اجناس در همه‌جا وجود دارد.

رهبر انقلاب نکته برجسته‌ی بُعد اجتماعی حج را وحدت و ارتباط مسلمانان با یکدیگر برشمردند و گفتند: فلسفه دعوت الهی از همه مردم برای حضور در مکانی مشخص و در ایامی مشخص، آشنایی مسلمانان با یکدیگر و همفکری و تصمیم‌گیری مشترک است تا نتایج مبارک و عینی حج نصیب عالم اسلام و همه بشریت شود که اکنون دنیای اسلام در زمینه تصمیم‌گیری مشترک، خلاء بزرگی دارد.

ایشان نادیده گرفتن تفاوت‌های ملیتی، مذهبی و قومی را مقدمه لازم وحدت دانستند و افزودند: اجتماع عظیم،‌ یکدست و یک‌شکل پیروان همه مذاهب و فرق اسلامی از همه ملیت‌ها، نمود بارز وجه سیاسی-اجتماعی حج است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته ضرورت عبور از تفاوت‌ها و مسائل تفرقه‌انگیز مخصوص حج نیست و در آیات متعدد قرآن بر وحدت و همدلی مسلمانان تاکید شده است.

رهبر انقلاب با اشاره به اینکه فریضه حج باید مشحون از نام مبارک حضرت ابراهیم و تعالیم آن پیامبر بزرگ باشد، برائت از دشمنان دین خدا را از جمله تعالیم ارزشمند ابراهیمی خواندند و گفتند: از ابتدای انقلاب، برائت یک رکن جاری در حج بوده است اما امسال و با توجه به حوادث عظیم و عجیب غزه که بیش از همیشه چهره خون‌آشام مجموعه‌ی برخاسته از تمدن غربی را آشکار کرده است، حج امسال به صورت ویژه حج برائت است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای حوادث کنونی غزه را شاخصی ماندگار برای تاریخ دانستند و افزودند: حملات وحشیانه سگ هار صهیونیستی از یک طرف و مقاومت و مظلومیت مردم غزه از طرف دیگر در تاریخ می‌ماند و راه را به بشریت نشان می‌دهد که بازتاب شگفت‌انگیز و بی‌سابقه آن در جوامع غیرمسلمان و دانشگاه‌های آمریکا و بعضی کشورهای دیگر، از نشانه‌های این تاریخ‌سازی و شاخص‌سازی است.

ایشان در تبیین وظیفه امت اسلامی در قبال فجایع غزه در فرصت حج ابراهیمی، به نمونه‌های متعدد قرآنی از سیره حضرت ابراهیم(ع) اشاره کردند و گفتند: ابراهیم(ع) جزو پیامبرانی است که دل رئوف و بسیار مهربانی دارد اما همین پیامبر الهی در مقابل دشمنان ظالم و ستیزه‌گر به شدت اظهار برائت و به صراحت اعلام دشمنی می‌کند.

رهبر انقلاب با اشاره به آیات قرآنی که دوستی با دشمنان ستمگر را هم کاملاً نهی می‌کند، رژیم صهیونیستی را مصداق کامل دشمنی با مسلمانان و آمریکا را همدست این رژیم خواندند و افزودند: اگر کمک آمریکا نبود آیا رژیم صهیونیستی قدرت و جرأت این رفتار وحشیانه با مردم مسلمان و زنان و کودکان را داشت؟

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: عامل قتل مسلمانان و آواره کردن آنها و پشتیبان آن، هر دو ظالم هستند و طبق صریح قرآن اگر کسی با آنها دست دوستی بدهد او نیز ظالم و ستمگر و مشمول لعنت خداوند است.

ایشان با توجه به شرایط کنونی جهان اسلام، رویکرد ابراهیمی به حج یعنی برائت آشکار در مقابل دشمنان را ضروری‌تر از همیشه خواندند و گفتند: بر این اساس حجاج ایرانی و غیر ایرانی باید بتوانند منطق قرآنی در پشتیبانی از ملت فلسطین را به همه دنیای اسلام منتقل کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته جمهوری اسلامی منتظر دیگران نمانده و نمی‌ماند اما اگر دست‌های قوی ملتها و دولتهای اسلامی به کمک و همراهی بیاید، حالت رقت‌بار ملت فلسطین ادامه پیدا نخواهد کرد.

ایشان با تشکر از خدمات و فعالیت‌های بعثه و سازمان حج و سایر دستگاه‌های خدمات‌رسان در برگزاری حج، خطاب به آنان تأکید کردند: برای آسایش حجاج ایرانی و انجام حج مبرور و مقبول به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنید که فاصله بین وضع موجود و مطلوب برطرف شود.

در ابتدای این دیدار، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدعبدالفتاح نواب نماینده ولی‌فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی در سخنانی، شعار حج امسال را «حج؛ قرآن‌محوری، همدلی و اقتدار امت اسلامی و دفاع از فلسطین مظلوم» خواند و گفت: حج ابراهیمی بستری برای تعلیم خودسازی و همچنین مبارزه با طواغیت بیرونی و دفاع از مظلومان است.

آقای سید عباس حسینی رئیس سازمان حج و زیارت نیز با اشاره به تشرف ۸۷ هزار و ۵۵۰ نفر زائر ایرانی به حج امسال، از برنامه‌ها و فعالیت‌های این سازمان در زمینه افزایش کیفیت خدمات بهداشتی، اسکان، تغذیه و حمل و نقل و همچنین راه‌اندازی عمره مفرده پس از ۹ سال توقف و امکان بهره‌مندی مشتاقان زیارت خانه خدا گزارش داد.